اثر مدت زمان متفاوت استرس بر تغییرات حافظه ی فضایی و شناختی در موش های صحرایی نر

مقدمه: استرس به عنوان یک عامل خطرناک در پیشبرد اختلالات روان شناختی و حافظه قلمداد می شود. قرار گرفتن در معرض استرس اثرات متفاوتی بر حافظه دارد. به عبارتی، استرس قادر است باعث افزایش و کاهش حافظه گردد و یا حتی هیچ تأثیری بر آن نداشته باشد. مطالعه ی حاضر اثر زمان بندی های متفاوت استرس را بر روی تغییرات حافظه ی فضایی و شناختی مورد بررسی قرار می دهد. روش ها: در این مطالعه، از 28 موش صحرایی نر(7 = n) نژاد ویستار استفاده گردید. گروه های مورد مطالعه عبارت از گروه های شاهد، استرس حاد، میان مدت و مزمن بودند. جهت القای استرس، از استرس بی حرکتی استفاده شد. عملکرد حافظه ی فضایی و شناختی به ترتیب با استفاده از آزمون های رفتاری شناسایی اجسام جابه جا شده (olt یا object location test) و شناخت اجسام جدید (nor یا novel object recognition) مورد ارزیابی قرار گرفت. در پایان، سطح کورتیکوسترون سرم با روش elisa (enzyme-linked immunosorbent assay) اندازه گیری شد. یافته ها: مدت زمان شناسایی جسم در طول مرحله ی آزمون nor در گروه های استرس میان مدت و مزمن، به ترتیب به طور معنی داری (001/0 > p و 050/0 > p) پایین تر از گروه شاهد بود. اما مقایسه های مشابه برای مدت زمان شناسایی جسم در آزمون olt، کاهش غیر معنی داری را در تمامی گروه های استرس در مقایسه با گروه شاهد نشان دادند. سطح کورتیکوسترون به طور معنی داری (010/0 > p و 050/0 > p) در گروه های استرس میان مدت و مزمن در مقایسه با گروه شاهد افزایش یافت. نتیجه گیری: استرس مزمن و به خصوص استرس میان مدت حافظه ی شناختی را دچار نقص کردند. در حالی که استرس حاد، میان مدت و مزمن باعث بروز اختلال قابل توجهی در حافظه ی فضایی نشدند. بنابراین، زمان بندی متفاوت استرس بر بروز اختلالات حافظه ی شناختی مؤثر می باشد. واژگان کلیدی: استرس، حافظه ی فضایی، حافظه ی شناختی، کورتیکوسترون، موش صحرایی